Partisiz Siyaset

(pencere Haber sitesinden)

Doç. Dr. Levent Tuğrul

Büyük zorluklar ve çelişkiler içinde de olsa, demokrasi kural ve ahlakını memleketimizde yaşatmak mücadelesi içindeki cumhuriyetimiz ilk TBMM’nin kuruluşundan bu yana çok sayıda siyasi partinin kuruluş ve yok oluşuna tanıklık etmiştir. Başlangıç – kuruluş döneminde ise, Osmanlı monarşisinden, Kurtuluş Savaşı’nın çok zor şartları altında milletin, halkın temsil edildiği, Türkiye Cumhuriyeti’ni tarih sayfasına çıkartmayı başaran ilk meclis, partilerden oluşmamıştır. M. K. Atatürk’ün deyimiyle, bir “halk meclisi”dir. İşgal yıllarında emperyalizme tek bir yumruk haline gelerek karşı koyan ve sömürgeciliği topraklarımızdan kovmayı başaran bu halk meclisi, kararlı, ilkeli, idealist aydınlardan oluşan Hukuku Savunma ve Milli Kuvvetler (Müdafaa-i Hukuk ve Kuvayı Milliye) kadrolarınca kurulmuştur. Kuruluş sürecini izleyen yıllarda ise ülkemiz siyasi tarihinde – pek çok diğer benzeri ülke tarihinde olduğu gibi – demokrasinin gelişmesi önce tek, sonra iki ve giderek daha fazla sayıda partinin / fırkanın kuruluşu ve milli mecliste yer alması ile eşanlamlıymış gibi anlatılmaktadır. Bu doğru bir saptama mıdır?

Kısacası partileşme / fırkalaşma demokrasinin bir gelişim göstergesi midir? Yoksa demokrasinin gerçek anlamı halkın iradesinin yönetime yön veren yasaları hazırlayıp, uygulanmalarını denetim altında tutan meclislerde, halk iradesinin olabildiğince geniş ve etkin bir şekilde temsil edilebilmesi midir? Halkın seçtiği vekiller yoluyla iradesini mecliste göstermesinde seçim yöntemleri demokrasinin temel niteliklerini koruyabilmekte midir? Yoksa daha “demokratik” seçim yöntemleri mi tercih edilmelidir?

Bu soruların yanıtlarını ararken, öncelikle mevcut durumda yüksek ahlak ve eğitim düzeyindeki kitlelerin çoğunluğunun neden partiler içindeki siyasi mücadelelerde yer almaktan uzak durmaya çalıştıklarını da aklımızdan geçirelim. Yıpratıcılığın halk iradesinin temsilinde sorumluluk taşımaktan mı, yoksa demokrasinin vazgeçilmez kurumları sandığımız partilerin iç çekişmelerden mi kaynaklandığını tekrar tekrar irdeleyelim.

Bir başka yol mümkün müdür?

Akıl ve vicdan, demokratikleşme içinde çok sayıda partinin, çok sayıda fikre özgürlük anlamı taşıdığı iddiasıyla, özellikle “hür demokrasiler” etiketi ile eski sömürgeci, yeni emperyalist güçler tarafından istismar edildiğini işaret etmektedir. Bu başlık altında demokrasi götürme savaşları açan güçler, bir yandan kendi kamuoyları karşısında onurlu bir mücadele içinde oldukları algısını yaratmakta, diğer taraftan, sömürgeleştirmek istedikleri ulus devletleri acımasız savaş oyunlarıyla parçalayıp, yok etmektedirler. Parçaladıkları ülkeler yerine kendini yönetmekten aciz, çevreleri ile uzlaşmalarını olanaksız kılan kan davalarının esiri kukla devletçikler kurup, dünyanın en ucuza mal olan sömürgeleştirme modellerini uygulamaya sokmaktadırlar.

Particilik / fırkacılık çekişmelerinden arındırılmış demokratik yönetim modelleri kurmak mümkün ve gerekli mi?

“Seçenek Partisiz Siyaset” adıyla 2015 te yayınlanan değerli kitabında sayın Hüseyin G. ÖKLEM, konuya en temel öğeleri irdeleyerek, gelişmekte olan ülkelerdeki (özellikle insan) kaynaklarının particilik içinde nasıl heba edildiğini vurgulayarak girmiş. İzmir’in hiç de yabancısı olmadığı bir isim Öklem adı. Yazarın dedesi Hacı Hüseyin Öklem, Kuvayi Milliye İzmir’inden bilinen, Halk Fırkası’nın İzmir kurucu il başkanı ve ilk TBMM’ sinde İzmir milletvekilliği yapmış bir kişi. Babası Necdet Öklem çok değerli bir avukat, İzmir Milli Kütüphane Vakfı kurucularından, çok sayıda siyasi tarih konulu kitabın yazarı. Bu aile geleneğini başarı ile sürdüren Hüseyin G. Öklem’in de son yıllarda pek çok kitabını okuduk. Burada söz ettiğimiz yapıtının özel önemi, İzmir’ in aydınlık toplumunun eğer yukarıdaki sorulara bir yanıt bulunabilecekse, buna kaynaklık etmeye en yakın ortam olmasındandır. Aramızdan birinin bunu düşünüp, ortaya koyması tesadüf değildir.

Zira İzmir’de işgal yıllarında Kuvayi Milliye ve Müdafaa – i Hukuk ruhuyla halkıyla kucaklaşmış çok sayıda aydının torunları, bugün bu sorulara yanıt arayıp, bir başka yol mümkün diyebilmektedir.

 

Hüseyin G. Öklem’in “Seçenek Partisiz Siyaset” kitabını tüm internet yayın kuruluşlarından ve İzmir Sergi Yayınevi’nden temin edebilirsiniz.